Stel je eens voor: Je bent geboren en opgegroeid in een land waar het niet veilig is. Op een dag besluit je dat je je vertrouwde woongebied moet ontvluchten uit de vrees voor geweld of je leven. Je bent minderjarig en je laat alles achter. Na een lange reis kom je als vreemdeling zonder je ouders of een andere persoon die gezag over je heeft aan in Nederland. Een waterrijk land, met een andere cultuur en waarin het je eigen verantwoordelijkheid is om te leren zwemmen. In dit praktijkvoorbeeld wordt toegelicht hoe in Arnhem door samenwerking de zwemveiligheid voor deze kwetsbare doelgroep wordt vergroot.
Risico op verdrinking
Het zwemmen ziet er zo gemakkelijk uit en het is voor veel nieuwkomers in Nederland verleidelijk om op hete zomerdagen ook vertier te zoeken bij meren of rivieren in ons land. Vooral tieners met een niet-westerse achtergrond hebben zeven keer meer kans op een verdrinking dan hun autochtone leeftijdsgenoten. Daarom stimuleert Nidos, de jeugdbeschermingsorganisatie voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen, actief dat deze jongeren leren zwemmen. Er wordt actief zwembeleid uitgevoerd, in overleg met onder meer de overheid, lokale uitvoeringsorganisaties, Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en de Nationale Raad Zwemveiligheid (NRZ).
Arnhem zet in op zelfredzaamheid vreemdelingen via zwemles
Een mooi voorbeeld speelt zich af in de regio Arnhem. Hier hebben verschillende partijen de handen ineen geslagen om de zwemveiligheid van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) te vergroten. De gemeente heeft zich als doel gesteld dat ernstige zwemincidenten worden voorkomen en heeft het sportbedrijf aangewezen als de aanjager, die zorgt voor de verbinding tussen diverse lokale partners om zwemlessen te organiseren. Het sportbedrijf is ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de lessen en stelt extra zweminstructeurs beschikbaar die bekwaam zijn en feeling hebben met de doelgroep.
De zwemles is gericht op de zwemvaardigheid. Het behalen van het zwemdiploma A is niet het einddoel en de jongeren worden gestimuleerd om door te gaan tot minimaal zwemdiploma B. Het belangrijkste is de zelfredzaamheid in het water.
Wekelijks worden hier door 4 zweminstructeurs zwemlessen georganiseerd voor ongeveer 30 jongeren van YOIN (de organisatie die in Gelderland de amv’s opvangt en begeleidt) en twee opvanglocaties van COA. Het zwembad is goed bereikbaar met de fiets en de bus zodat de jongeren zelfstandig naar de zwemles kunnen reizen. De zwemlessen duren 1 uur en zijn afgestemd op de leeftijd en zwemvaardigheid. Er wordt in drie niveaugroepen gewerkt waarbij veel ruimte is voor persoonlijke aandacht en er voor extra instructie ook 1 op 1 kan worden gewerkt.
De samenwerking en waardering van de doelgroep
De samenwerking tussen de partners verloopt naar tevredenheid. Vooral het bereiken van de kwetsbare groep jongeren wordt door de samenwerking als positief ervaren. De waardering van de jongeren zelf verschilt. Een aantal jongeren vindt het lastig om de zwemlessen vol te houden. Het behalen van een zwemdiploma is ver weg en hen stimuleren om te gaan is arbeidsintensief. Niet voor alle jongeren geldt dit, zeker zes jongeren zijn fanatiek en gemotiveerd om een zwemdiploma te halen. Een aantal wil hiermee zelfs doorstromen naar het CIOS. Deze jongeren komen graag naar de zwemlessen en extra motiveren is niet nodig.
Tips voor het organiseren van zwemlessen voor amv’s
Belangrijk voor het succes van dit project bleek dat een samenwerking tussen diverse betrokken partijen wordt gecreëerd. In Arnhem heeft de gemeente een uitvoerende partner ingeschakeld die de coördinatie verzorgt en bekend is met de doelgroep. Het is wenselijk dat zweminstructeurs ervaring hebben met de doelgroep en dat ze de koppeling kunnen maken met de praktijk. Het leren omgaan met de risico’s van (open) water en de techniek je zelf te redden moeten een belangrijk onderdeel zijn van dit programma. Een aantrekkelijke lesinhoud draagt bij aan het vasthouden van de motivatie. Het behalen van een zwemdiploma blijkt niet voor iedereen een haalbaar doel te zijn. Hun tip is daarbij geen garantie te geven voor het behalen van een zwemdiploma, maar leg het accent op de continuïteit in het volgen van de zwemles.
Meer informatie?
Wil je meer informatie over de inhoud en organisatie van zwemlessen voor alleenstaande minderjarige jongeren of weet je niet hoe je dit moet financieren? Lees meer over ‘zwemles voor asielzoekers’ en zoek partijen om mee samen te werken. Ook kun je bij je gemeente of Nidos informeren naar financiële regelingen. Zo dragen we samen bij aan het voorkomen van verdrinking en kunnen ook deze jongeren volop meedoen in Nederland waterland.
Dit praktijkvoorbeeld is geschreven in samenwerking met Nidos. In verband met de coronamaatregelen mogen momenteel alleen kinderen tot en met 12 jaar naar zwemlessen voor het A-, B- of C-diploma. We hopen dat zwemactiviteiten voor andere doelgroepen binnenkort ook weer mogen worden opgestart. Voor inhoudelijke vragen of meer informatie kun je contact opnemen met Mirjam van der Velden (M.vanderVelden@nidos.nl). Nidos is partner van de Nationale Raad Zwemveiligheid in de uitvoering van het Nationaal Plan Zwemveiligheid 2020-2024 en actief deelnemer aan het landelijke overleg zwemveiligheid nieuwkomers.
Foto: Lisette Vlassak
Het bericht Praktijkvoorbeeld: Alleenstaande minderjarige vreemdelingen in Arnhem leren zwemmen verscheen eerst op Nationale Raad Zwemveiligheid.
Bron: NRZ